NDIQMANI HAPIN, ÇUNA!

NDIQMANI HAPIN, ÇUNA!

Faslli Canaj

Kur je fëmijë, kujtesa, letër e bardhë, shkruan, mban shënime gjithçka mbresëlënëse, qofshin të mira a të këqia të jetës, dhe, i rafton e ruan në sirtarët u kujtesës, tepër kujdesshëm, për t’iu kthyer e freskuar hera herës, veçanërisht kur nis e thyhat mosha.

Sa më shmë të moshohesh aq më shumë rritet etja, aq më shumë ngulesh e nuk shkulesh, mbërthehesh si të jesh qepur me gozhdë trari mbi një trung lisi, e përpihesh, shkrihesh, tretesh, përthithesh,  zhytesh, mbytesh në valët e kujtimeve.

Kjo ndodh dhe me mua, përditë e më së shumti, si me çdo njeri në botë, veçanërisht, a mbase kështu kam qejf ta them, me krijuesit. 

Në kujtesë rrinë mbushur plot e përplot raftet dhe unë i shkund herë pas here që të mos i varros pluhuri i harresës. Harresa është varrosje për së gjalli e njeriut. Dhe, nëse ne, do pranojmë varrosjen për së gjalli të një njeriu, i mërmëroj vetvetes mëngjeseve dhe mbrëmjeve, pranojmë jo vetëm varrosjen tonë, por të pjestarëve të familjes, të afërmve, të fisit,  fshatit a qytetit, kombit, kombeve, njerëzimit, globit, gjithësisë.

Mjerë kush i dorëzohet dhe e lë veten të mbytet në lakun e harresës dhe lum kush jeton mes pllajave të pafundme, pa krye e anë, të kujtesës. Kujtesa e hapur qilim pllaje para retinës së syve të tu të fton të shtrihesh hera-herës si një qingj i urtë. Dhe ti i këput gjethet e luleve një e nga një me majëbuzë.

Ah, në kohën time, kujtesa vetraftonte me mjaft saktësi çdo gjë. Nuk kishte nevojë, për asgjë nga këto të sotmet, modernet, ku, jep një ruaje, shkruar, save në gjuhën më të folur të botës, në cepin lart të telefonit, kompjuterit a sa e sa mjeteve të tilla moderne dhe aty e ke mot e jetë.

Atëherë kujtesa, ishte kompjuter, bënte raftimin në tru si një amvisë e rrallë dhe, kur të doje, pa shkelur asnjë buton, ato kthehen qelibar para syve.

Unë shkëpus shpesh nga kujtesa copëza të vogla dhe sjellë e risjellë, vërtit e çvërtit disa herë, se si, unë, fillimisht, ndiqja, ulur në prehër të tim eti, a këmbëkryq në fund të shtëpisë, a dhe në këmbë, si ta sillte rasti, në fund të odës, pranë derës, duke qëndruar gojëhapur e me veshët pipëz, si i thonë, se si, im at, xhaxhai, a dhe ndonjë nga të afërmit, kur bëheshin, qoftë dhe tre vet, ia thërrisnin këngës.

Dridheshin: qoromidhet, petavrat, mahitë, trarët, tavani, muret dhe dyshemeja. Shkundej oda. Gjithë konaku luan vendit, thoshte im at. Sikur të ishin mbledhur zogjtë e gjithë pyllit, bilbilat e krejt krahinës. Degë më degë të bëhej se cijasnin zogjtë. Gjeth më gjeth bilbilat.

Dikush ia merrte, një ia hidhte, tjetri ia kthente, dikush mbante iso sa për një duzinë. Mjaftonte dhe një marrës, një kthyes, e vetëm një për iso. Dhe vetëm dy, ndodhte, të ecte kënga si me magji.

Burrat e fisit tim sikur kishin lindur me këngë në buzë.

Krijohej përshtypja se jeta e tyre ishte këngë.

E, jo vetëm fisi im. Gjithë fshati. Le që ne gati një fis ishim. Derë e mik. Derë e farefisni. Lidhur si gishtat e dorës. Thuajse një. Një. Një nga maja e kodrës deri thellë në luginë.

Të gjthë këngëtarë.

Sa herë që ndodhte të bëheshin dy ose tre vetë bashkë ia thërrisnin. Kudo që të gjendeshin. Në arë, në korije, duke ngjitur të përpjetat e thikta, a zbritur të tatëpjetat e pjerrta, në odat e shtruara me shilte e posta prej lëkurë delesh, dhish a divanët e kolltuqet kur i zëvëndësuan të parat më së voni me ta,  rreth sofrave të mbushura a dhe tavolinave të mëvonshme, kudo ku të ndodhte që të bëheshin dy ose tre.

Por kishte dhe nga ata që, dhe fillikat, ia merrnin labçes.

Kjo ishte kënga e krahinës sime e cila, përgjithësisht, kërkon grup. Jo, i vetëm, s’para këndohet. Por dhe Xhaxhai im dhe Ky, për të cilin do t’ju tregoj më poshtë ia shkulnin fillikat. Zëri i tyre ishte dhe marrës, dhe kthyes, dhe hedhës dhe isobërës, mbushës siç thoshin. Dhe violinë, dhe mandolinë, dhe klarinet, dhe fyell, dhe flaut, dhe kitarë, dhe dyjare, dhe dajre, dhe def e daulle, dhe fizarmonikë, dhe piano. Gjithë veglat muzikore të dukej se ishin grumbulluar aty. Një rrap degëlart, një lis madhështor, një arrë krahëgjerë që derdhnin përmbi barin e gjelbër mijëra petla cicërimash si polen luleboresh. Një mrekulli ku ti mbeteshe i pafrymë.

Ngrije statujë në këmbë dhe nuk guxoje të merrje as frymë se mos e prishje sadopak atë magji teksa i dëgjoje.

                   ***

Ai sihte trup pakët. Kishte një palë mustaqe që i krihte bukur. Një fytyrë me një lëkurë pak zeshkane, shkëlqyese, vetëtitëse, përndritëse si të lyer me vaj ulliri, me sy shndritës që rrinin të mbushur gjithmonë me dritë, me një ballë si një zabel i bukur në një shpatë mali, shiritosur, nga sipër, me atë fillin e hollë borë të bardhë krijuar prej vendosjes së qylafit si një mal bore mbi kokë, me atë antenën  e gjatë ngritur lart, harkosur nga poshtë me vetullat krah dallandysheje.

Tërë jetën bujk kishte qenë.

Kur ngiste qetë për të punuar tokën, ndërsa ata ecnin hapngadalë, njëri brenda hullisë dhe tjetri jashtë saj, ai ia merrte zëulët.

Në vend t’i shponte qetë me bodec dhe të bërtiste: hë, Balash, në vijë, Kuqal, ai mbante lehtë bishtin e parmendës dhe i shoqëronte me zërin e tij melodioz duke kënduar. Ata ecnin drejt, brenda vijës.  Kurrë nuk dredhonin, të dilnin prej saj.

Kur dita thyhej, në të ngrysur, ngarkonte rondiet, vinte dy qetë përpara dhe, edhe pse e përpjeta ishte aq e thiktë sa të merrte frymën, ai e ngjiste duke kënduar.

Do  të ishte e rrallë që të mos dilnin gratë në cep të avllisë dhe ta ndiqnin sy e vesh.

Kthehej, grazhdonte gjënë e gjallë dhe, mbrëmjeve, verës, sheshohej në oborrin e vogël, mbuluar nga bari i freskët, dimrit, këmbëkryqosej mbi postën e leshtë dhe me faqoren e rakisë përpara, merrte djemtë dhe vajzat, i ulte në prehër a mbi dy gjunjët e tij eshtak, që nga i pari deri tek më i vogli dhe i mësonte të këndonin. Pasi kthente gotën e parë, kërcente si të ishte ketër në këmbë, kapte për dore djemtë a dhe vajzat duke u thënë: ndiqmëni në cdo hap. Kënga dhe vallja mësohen që në vogëli.

Kjo, kur ende nuk ishte krijuara kooperativa. Por, dhe pasi u krijua ajo, ai nuk hoqi dorë nga kënga. As nga vallja. Përkundrazi. Në pushim, kur hanin koromanen e ftohtë atje, në ugar, nën hijen e ndonjë peme, u thoshte shokëve, qasuni t’ia thërresim njëherë! Kështu na shkon kjo e uruar kafshatë në bark. Ndryshe s’tretet koromania. Do shtypur me gurë e uruara. Kënga e njom, e rregj, e zbut, e tret, e bën vaj. E nuk e zgjaste shumë. Ia thërriste në mes të ugarit, i pari.

 Dhe edhe në këto vite ai, përsëri, sheshimin në bar verës, këmbëkryqosjen mbi divan tashmë, dimrit, faqoren me raki, si dhe mbledhjen e fëmijëve rreth e rreth nuk harronte, qoftë dhe një mbrëmje, pa e bërë. Pa diskutim këngën a vallen, jo se jo nuk ndodhte t’i harronte. Ata, fëmijët, djem e vajza, fillimisht e ndiqnin me sy, ashtu si fëmijë. Sye vesh. Gojëhapur mbeteshin. Pastaj fillonin e bënin një iso të lehtë, derisa ia merrnin dhe ata.

Dua t’i rrit me këngë. Në prehërin e këngës. Me ngrohtësinë e saj. Me ëmbëlsinë e saj. Me bukurinë e saj. Me dashurinë e saj. Kështu i fliste së shoqes por gjithë ç’takonte. Sa ata nisnin e mirënëpërkëmbeshin, i kapte për dore dhe i mësonte të ndiqnin në valle. Hidhini hapat ngadalë, porosiste. Ngadalë. Ndiqmëni mua hap pas hapi. Mbajini sytë mbërthyer tek majat dhe thembrate këmbëve të mia. Hapini veshët mirë dhe ndiqni çdo fjalë dalë nga buzët, çdo lëvzje të tyre, çdo përdredhje zëri, çdo ulje a ngritje të tij. Ndiqeni zërin si zogjtë në fluturim. Bridhni ta kapni si pas një flutureje kur luani.

Veçanërisht mahnitës ishte kur i vinin miq. Këngë, valle, raki, ia shpinte. Dhe me një qep a një breg gjizë. Nuk ka nevojë për shumë meze nëse nuk të gjenden. Mjafton zemra, zemra të jetë e bardhë. Prite mikun buzagas merrja këngës përqafoje se ai nuk vjen për të ngrënë, por për miqësi, gëzim, qejf, kënaqësi. Vëri përpara sikur një dash të tërë të pjekur në hell dhe qëndroi  hundë e buzë, turivarur, sikur të ka ngrënë bukën gomari dhe ke për të parë që ai as që do preki gjë me dorë, dhe kur ta pyesin jashtë si të pritën tek filani, do të thotë si mos më keq, më mirë të kisha thyer këmbën se sa shkela atje, m’u sharrofshin të dyja në e kapërxefsha mëatë prag. Ndërsa, sikur dhe një kokërr qep t’i vendosni në sofër dhe dy ullinj me bërthama e një breg gjizë, por hap krahët e përqafon, sa afrohet tek dera, i uron mirëseardhjen duke buzëqeshur dhe nis e këndon ti, dhe nëse ai qëllon që nuk ia thotë për këngë, kur të iki ai nuk do lerë njeriu pa i thënë se njeri më mikpritës, më zemërbardhë, më të dshur nuk ka takuar ndonjëherë dhe drekë a darkë më të shijshme se ajo kurrë nuk kishte ngrënë në jetën e tij.

Sigurisht, ai vet, gjithë ç’kishte në tra e rrëzonte në tokë për mikun. E nxirrte nga fundi i dheut dhe atëherë kur qe kriza e madhe ku nuk gjeje as mish, as kafe, madje as dhe raki. Për mikun ka plot, gjendet, buron. Zoti e shton.

Kur kënaqej tek shihte që kënga vente gjymë, rrëkëllente faqoren gllëq-gllëq-gllëq duke bërë një pushim në mes të këngës. Pastaj, tërë kënaqësi  mbështeste kokën në kraharorin e së shoqes. Kënga, vallja, rakia, përqafimi sjellin vetëm dashuri, mërmëriste në kraharorin e saj me qepallat gjysmëmbyllur.

Dhe ti, i hidhej e shoqja, mirë bën që u thua për këngë fëmijëve, por, për raki, mos i shty. Dhe, pika që s’të bie, ngrinte pak zërin gjoja sikur ishte mërzitur me gjithë dashuri, në këtë moshë që je.

Ç’të keqe ka moj Shaqe, kështu i thërriste duke ia shkurtuar emrin Manushaqe, nuk rrinë të tria bashkë, të pandara ato. Bashkë janë. Një. Pastaj, nuk flas vetëm për atë dashurinë e ngushtë unë, burrë grua. Atë po dhe po. Por për dashurinë vllazërore, miqësore, fisnore, shoqërore, njerëzore, botërore. Njeriu i ngrysur, i vetmuar është si nepërka nën gur. Bërë petë. E shtyp guri. Vjen një ditë e ajo ngordh atje nga pesha e shtypjes. Njeriu i vetmuar, i ngrysur, turinjçuar, i pamik dhe i pashoq, derëkyçur duke vrarë mendjen natë e ditë, fryhet nga marazi, bëhet buall e pëllcet. I a bën bam. Ky prag e ka trashëgim nga gjysh stërgjyshi: raki, këngë, valle e dashuri. Shaaaqe, e zgjaste emrin, jeta është e vogël. Sa një kokërr pluhuri. Fuuu fryn era dhe e rrëmben. E degdis në fund të dherit. Pa nam e nishan. Pupël, pupël zogu. Do ikim. Nuk do doje që kur të iknim nga kjo botë të iknim me këngën në buzë si një gonxhe trëndafili dhe me vallen si një kurorë luleshqerrash thurur në lëndina dhe vendosur në ballin tënd si atëherë kur bridhnim dora dorës. Të lëmë pas vetëm të mirat, të bukurat, gëzimet, e mbyllte duke e rrokur dhe shtrënguar thellë në kraharor.

Këngë, valle dhe dashuri, përsëriste, teksa çonte kokën nga gjoksi i së shoqes, dhe, pa pritur, si të ishte djalë i ri, hop çohej në këmbë dhe kapte të shoqen për dore.

Lermë, kam punë, nazonte ajo. Je i ngeshëm ti. Shtatë të rri sahati gjithmonë. Unë nuk ta kam ngenë se kam një mal me punë dhe halle mbi kokë. Por dorën nuk e tërhiqte nga dora e tij dhe niste e ndiqte hap pas hapi, në fillim ashtu, përtimthi, derisa dhe atë e rrëmbente zjarrmia e këngës dhe valles.

Në valle ishte i lehtë si një flutur. Hop-hop hidhej, dridhje e përdridhej, ngrihej mbi majën e gishtave si të ishte ketër. Rrotullohej si një gjethe kur e rrëmben era, hapte krahët si zog në fluturim, përthyente herë gjurin e majtë herë të djathtin, fap, përkulte trupin e paktë mbi njërin gju të përthyer, thembra e njërës këmbë ngulej në tokë, ndërrohej me tjetrën me shpejtësi vetëtime,  godisnin dhe rrihnin fort sipërfaqen e sheshtë të tokës, dërrasat e dyshemesë që kërcisnin dhe shkundeshin nga ritmi i gjallë, pastaj këmbët këmbeheshin vrikthi, vetëtimthi, me njëra tjetrën si harkuar si kurorë mbi gjunjtë e përthyer, e ky këmbim i vetëtimtë ndizte zjarr, jo vetëm hedhësin dhe vargun e shoqëruesëve, por gjithë ç’ishin të pranishëm. Po me atë vrull, lëvizte duart, krahët, ulte dhe ngrinte shtatin, furfullonte ajrin me mëngët e këmishës, kapte dhe shtrëngonte krahun e shoqëruesit, e shkëpuste prej supit tij befas, rrotullohej mbështetur vetëm mbi një këmbë si një vrundull ere dhe pas një a dy rrotullimeve, në të mijtën e sekondës, e mbërthente përsëri për supi ndjekësin duke u bërë një me të, saqë dukej, sikur kishim të bënim vetëm me një, valleheqës dhe vallendjekës, dhe jo dy. Dy trupa të shkrirë në një. Një hap, një lëvizje, një përkulje, një ritëm, një zë, një figurë ngjarë kjo herë me një zog në fluturim, herë me një flutur, herë me fllad të lehtë fushe dhe herë me një suferinë që tund e shkund drurët e pyllit. Ashtu siç fluturonin tingujt e ngrohtë si pupla pëllumbash në ajër ai fluturonte kudo ku të ishte, në shtëpinë e tij, të miqve, nën hijen e ullinjve të lashtë, nën fërfërimën e gjetheve të manit të avllisë, apo dhe në skenë.

Nuk harroj pa ju thënë që ne, në fshat, unë u bëra përgjegjës i vatrës së kulturës së kooperativësnë atë kohë, krijuam një grup polifonik këngësh e vallesh. Ishin disa nga këta burra që kishin një zë të mrekullueshëm pjesëtarë. Dhe xhaxhai im. Për të po ju them që, kur ishte ushtar, e kërkuan të rrinte me Ansamblin Shtetërorë të Këngëve dhe Valleve në Tiranë. Po nuk e la gjyshi. Kishte toka gjyshi dhe nuk kishte njeri për t’i punuar. Vet ishte azmatik. Nuk deshi ta kishte larg djalin se e kishte të vetëm. Shyqyr, thuaj, që gjyshi iku nga kjo botë pa u bërë kooperativë se, kushedi sa herë, do kishte mallkuar veten që e pengoi të birin.

Të dy, Ai, së bashku me xhaxhanë tim, ishin një çift këngëtarësh dhe valltarësh që të mahnitnin. E ndiqnin hapin, ritmin, melodinë, zërin, uljen dhe ngritjen e tij, lëvizjen si të ishin dy binjakë.

Kishim disa çifte të tilla në fshat. Disa. Kush më i mirë se tjetri.

Në grupin që u krijua Ai ishte kryevalltari. Heqësi. Udhëheqësi i valles. Hiqte vallen. Xhaxhai i dyti. Po nuk e kishin problem t’i ndërronin vendet aty për aty, saqë, ndonjëherë nuk dalloje dot kush ishte i pari dhe kush i dyti. Ishin fantazistë. Krijues. Krijonin figura në valle, plot bukuri, ngjyra, dritë dhe hije, lëvizëse, të gjalla, mahnitëse, tronditëse.

Në Festivalet Kombëtare të Gjirokastrës, sa herë ngjiteshin ata në skenë, themelet dukej se do të luanin vendit, muret me gurët e lashtë shekullorë drithëroheshin, pllakat shkuleshin nga vendi dhe dukej se ngriheshin në këmbë dhe ndiqnin hapin e valltarëve, malet përrreth mblidheshin kokë më kokë dhe bënin iso,  të vrarët dhe varurit e kohës ia thërrisnin që nga fundvarret.

Ai dhe xhaxhai im dirigjent bënin të luanin melodi dhe myshqet e varura gurëve të ngrënë të mureve të kalasë së lashtë.

Xhaxhai im kishte dhe një të veçantë. Shpesh thurte vargje aty për aty. Ta ngjiste këngën në vend. Thurte bejte. Muk para i qëndronte besnik tekstit. Poet popullor. Thurës vargjesh i mrekullueshëm. I atypëratyshëm.

Me zërin luanin duke bërë të dukej dhe si fërfëritja e një fije bari, dhe si fëshfërima e një gjetheje, dhe si oshëtima e një pylli dhe si një currilim burimi, dhe si një rrjedhë përroi, dhe si një gurgullimë lumi, dhe si luhatja e një vale, dhe si gjëmimi i një dallge.

T’i dëgjoje veç njëherë dhe magjia për t’i ndjekur çdo ditë nuk të ndahej.

Kjo edhe kur gjunjët mosha ua përthyeu. Gjunjët, thoshte Ai, por jo zemrën dhe zërin. Zemra është ajo që këndon dhe hedh valle. Zemra. As gjunjët as zëri. Zemra. Kur të më lëri ajo, porosiste, atëherë nuk do ketë këngë dhe valle prej meje.

Këtë ua  thoshet mbrëmje për mbrëmje dhe kur u shtrua në spital, së fundmi. Kurrë nuk kishte bërë në jetë një gjilpërë. Por vjen një çast që s’ke nga ia mban. Të afrohet ai moment pa e ndier e kuptuar.

Të tetë fëmijët, mbledhur natë e ditë përreth krevatit në spital si bletët në derë të kosheres. Sy e vesh mbërthyer me atë trupin imcak tashmë. Ndiqnin me sy çdo lëvizje qerpiku, dhe frymëthithjen a frymënxjerrjen më të lehtë, dhe lëvizjen më të vogël të gishtave të rreshkur të duarve a këmbëve, i lëmonin ballin, tashmë, bërë baltë e bardhë, i fërkonin këmbët hollake me mollëzat e gishtave butë-butë. Heshtnin. Nuk shkëmbenin mes tyre asnjë fjalë. E shihnin që gjendja po rëndohej. Mjekët nuk u kishin dhënë shumë shpresë.

Ai, shtrirë nën çarçafin akull të bardhë, ndiqte me sy shikimet e fëmijëve. Kishte lexuar brenda thellësisë së tyre gjithçka. Nuk ka prind të ms lexoj e kuptoj jo vetëm shikimin e syve por dhe thellë thellësisë së tyre, madje futet dhe dëgjon, ndien, shikon dhe në brendësi të zemrës.

E kishte kuptuar fare mirë që po trokiste fundi edhe pse fëmijët me radhë i përsërisnin se ja dhe një jave, dhe ca ditë dhe ti do bëhesh mirë, do ngrihesh në këmbë, do këndojmë e kërcejmë prapë.

Hë, hë, ua kthente Ai. Mirë e kini. Do ngrihem. Po dhe nëse nuk ngrihem erdhi koha. U poq gruri. Do korrur. Do vën drapri. Po i soset vaji kandilit. Dhe kur soset vaji ai fiket. Po do ngrihem florinjtë e mi, do ngrihem u jepte Ai zemër atyre.

Gdhiu një mëngjes i bukur atë ditë. I bukur. Ai u bëri shenjë fëmijëve të mblidheshin të gjithë. Ata po aty në këmbë si qirinj.

- Vishmëni, - u tha ai prerë. - Më çoni atje në fshat. Erdhi çasti. Është fundi i kandilit. S’ka më veç një pikëz vaji. Le të fiket ajo atje në strehëzën ku u linda.

Dhe as që priti të merrte përgjigje. Siç qe shtrirë brofi në buzë të shtratit. Askush se bëri dy. E veshën shpejt e shpejt. Dy nga djemtë deshën ta ngrinin hopa në krah. Jo, bëri shenjë me kokë në mënyrë urdhëruese Ai. I kapën krahët dhe ia hodhën në supe dhe qafa dhe me krahët e tyre e shtrënguan fort për mesi. Këtë nuk e kundërshtoi. Dolën nga dhoma ngadalshëm.

Kur sapo kishin mbërritur në mes të korridorit Ai ndali hapin, largoi krahëqafen e djemve, i bëri shenjë të madhit të dilte pas, i hodhi dorën në sup duke e shtrënguar fort, u tha të tjerëve të viheshin në radhë njëri pas tjetrit dhe të lidheshin dora-dorës dhe kur pa që vargu qe zgjatur si shiritë deri në fund të korridorit iu drejtua vargut:

- Mbamani këngën, bijë! Ndiqmani hapin, çuna! Bëni iso të gjithë. Mbusheni mirë këngën që të vejë si dua unë!

Dhe, pa pritur të marrë përgjigje ia thirri këngës duke nisur me një ëëëëë.. të zgjatur:

                    O djema, o djema vallen ma mbani

                    Më thonë Haziz Zenel kapedani

                    Në valle dhe këngë më ruani

                    Dhe në iki, ju mos qani.

                    Jam Haziz Zenel Greshica

                    Me këngë erdha, me këngë ika,

                    Çuna, vajza, mbesa, nipa

                    Me valle e këngë i rrita.

                  

Kënga ngriti spitalin në këmbë. Mjekët dolën nga dhomat e tyre duke buzëqeshur. Le të prishet qetësia e të sëmurëve u dëgjua zëri i drejtorit. Vërtet kemi pak prishej qetësia por kemi një ilaç më shumë për disa të sëmurë me këtë këngë. Infermiereve buzëqeshja u çeli si trëndafil. Nja dy prej tyre u futën në fund të rreshtit të valles. Një pjesë e të sëmurëve, ata që ngriheshindhe lëviznin vet dolën nëpër dyert e dhomave dhe ndiqnin çdo hap dhe çdo tingull, kurse ata që me zor lëviznin u ngritën përgjysmë në shtrat.

Spitali i gjithi në këmbë. Derisa ai hipi në ambulancë kënga dhe vallja s’pushoi.

Kurrë s’kemi përcjellë një të sëmurë të tillë u tha drejtori punonjësve të spitalit, pasi ambulanca mori të tatëpjetën.

Gjithë rrugës ai nxiti djemtë të merrnin këngë me radhë. Kënga përhapej kodrave. Ambulancë këngësh, e thirrën më vonë. Kënga nuk pushoi dhe në të përpjetën e thiktë të fshatit. Shoferi nuk shpejtonte. Donte që ajo rrugë të zgjaste sa më shumë. Të mos mbaronte ndoshta kurrë. Kur mbërritën lart në qendër të fshatit tek dy lisat kurorëmëdhenj Ai bëri shenjë të ndalnin.

Sa ndali ambulanca, zbriti lehtë në tokë dhe përsëri ftoi fëmijët të krijonin atë vargun e bukur dhe vet në krye ia thiri:

                    Bilbilenjtë trembëdhjetë

                    Vanë, bilbilenjtë, vanë.

                    Vanë në litarë vetë.

                    Ngreu Bilbil e hidh litarë...

Era e mori në krah këngën dhe e çoi në çdo derë shtëpie të fshatit.

Ç’ishin nëpër shtëpira dolën në pragje dhe mbanin vesh.

Lagja në këmbë doli ta priste.

Shtëpia u mbush plot e përplot me njerëz.

Shyqyr që mbërrite mirë, uronin më të moshuarat e lagjes. Shyqyr. Ndihna o Zot të na bëhet mirë! Ndihna! 

Atij i qeshnin sytë. Iu dritëzuan. Tundte kokën në shenjë falenderimi.

S’vonoi shumë dhe pika e fundit e vajit mabroi.

Kandili u fik.

                    Tiranë, 17. 04. 2018