Një libër historiko-shkencor me fakte tronditëse
Prof.Dr.Eshref
Ymeri
Një
libër historiko-shkencor me fakte tronditëse
Libri i fundit i shkrimtares
dhe i publicistes së shquar Vilhelme Vrana Haxhiraj, me titull“Tradhtia e Madhe ndaj Kombit”, është
një vepër historiko-shkencore me përmbajtje rrëqethëse që botohet në kuadrin e
zbulimit të të vërtetave tragjike nga periudha e sundimit të kriminelit
gjakatar Enver Hoxha.
Ky libër, krahas
librave të tjerë që kanë botuar intelektualë të njohur me prejardhje nga
shtresa e nderuar e të përndjekurve politikë, është një tjetër dëshmi e
terrorit komunist që Enver Hoxha, si argat me damkë i shovinizmit serbosllav,
vendosi në vendin tonë që gjatë viteve të luftës dhe që erdhi dhe e bëri edhe
më barbar, edhe më të egër gjatë viteve të pasluftës, deri në ndërrimin e
sistemit në dhjetor të viteve ’90. Autorja, si pjesë e shtresës së të
përndjekurve politikë, i ka hequr mbi kurriz pasojat e rënda të terrorit
komunist, të ushtruar me aq egërsi përmes luftës së klasave. Prandaj ky libër e
pasuron edhe më shumë informacionin për atë periudhë gjakatare që përjetoi
populli ynë gjatë një harku kohor gati gjysmëshekullor.
Në këtë libër
përshkruhen skena me të vërtetë të lemerishme që dëshmojnë se krimineli Enver
Hoxha me siguri që ka lexuar dhe përvetësuar deri në caqet e shtazërisë mënyrat
e torturave të njerëzve të pafajshëm që përshkruhen nëpër faqe librash të
ndryshme që nga koha e mesjetës evropiane. Prandaj për atë kriminel duhet të
kenë qenë mjaft tërheqëse skenat e përgjakshme që u shpalosën në kohën e revolucionit
francez të vitit 1789 dhe që përshkruhen mjeshtërisht në faqet e librit
tëshkrimtarit të njohur austriak Stefan Cvajg(Stefan Zweig - 1881-1942),me
titull Zhozef Fushe (Joseph Fouche), të botuar në vitin 1929.
Në librin e zonjës Vilhelme paraqitet një galeri
e tërë përsonalitetesh nga radhët e nacionalizmit shqiptar që u arrestuan, u
burgosën, u torturuan me metoda të tilla që njeriu e ka të vështirë t’i
përfytyrojë, ose që u pushkatuan. Mes tyre ka shumë figura të shquara, por
përshtypje të veçantë të lë figura e nacionalistit dibran Edip Tërshana.
Autorja ka cituar në këtë libër një letër qëi burgosuri Edip Tërshana i
shkruante Enver Hoxhës nga qelia ku priste dënimin me vdekje.
Ajo letër e atij nacionalisti sypatrembur deri
në madhështi, që mban datën 22 nëntor 1947, përfaqëson një shuplakë të fuqishme
të krahut më atdhetar të vendit të shqiponjave që i jepej gjakatarit Enver
Hoxha dhe mbarë bandës së tij kriminale, të cilët e kishin shndërruar
Republikën e Shqipërisë në një prostitutë të shovinizmit serbosllav dhe i
kishin nxirë faqen mbarë kombit shqiptar jo vetëm në sytë e popujve të Evropës
Juglindore, por edhe të krejt kontinentit evropian.
Në letrën e Edip Tërshanës që citon zonja
Vilhelme, më kanë lënë mbresa të thella këto rreshta:
“Jam kundra thirrjeve “Jemi bij të Stalinit”, sepse e ulin shumë poshtë rininë, aq poshtë, sa
kur përmend Stalinin të gjithë ngrihen në këmbë. Jam kundra, se injoranca s’don
kulturën: kështu duan sllavët.Kjo bësoj është tradhëti”.
Sigurisht që ishte tradhti, përderisa Stalini, në një
bisedë që ka pasur në muajin shkurt të vitit 1948 me një delegacion të Partisë Komuniste të Jugosllavisë, të
përbërë nga M. Gjilasi, K. Popoviçi dhe
V. Tempoja, pati deklaruar:
“Në Shqipëri ne nuk
kemi interesa të veçanta. Ne jemi dakord që Jugosllavia ta gëlltisë
Shqipërinë!” [Citohet sipas: Shaqir Vukaj. “Rusia dheKosova.(Shënime të një
diplomati)”. Tiranë 2007, f. 104].
Kjo letër e atij
burri të nderuar dhe me dinjitet të lartë kombëtar, më kujton një tjetër letër.
Më kujton Promemorien e shkrimtarit
Kasem Trebeshina, me të cilën i drejtohej Enver Hoxhës gjashtë vjet pas letrës
së Edip Tërshanës, pikërisht në 05 tetor 1953.
Në Promemorien e
vet, Kasem Trebeshina shkruante:
“Shqipëria nuk është në gjendje që të luftojë me ndonjë
shtet, rrjedhimisht do të luftojë në mënyrë të çuditshme me veten e saj dhe në
këtë mënyrë financat e saj do të shkatërrohen plotësisht.Megjithatë, unë mendoj
se shkatërrimi më i madh do të ndodhë në botën shpirtërore shqiptare. Njerëzit
do të humbasin besimin te shteti dhe te udhëheqja, do të mbyllen në veten e
tyre dhe, që të bëhet i mundshëm sundimi mbi ta, do të lindë nevoja për të
krijuar një shtet të ashpër policor… Ftohja dhe largimi i popullit do të sjellë
një lëkundje edhe brenda radhëve të udhëheqjes, që do të transformohet
dalngadalë në një kastë të mbyllur në kornizën e një monarkie pa kuptim në
realitetin historik të shekullit të njëzetë.Në përfundim të këtij proçesi
historik, ju do të detyroheni të vrisni njëri-tjetrin dhe populli do të mbytet
në gjak” (Citohet sipas: Kasem Trebeshina.“Promemorie
për Enver Hoxhën. Duhet hequr dorë nga rruga e Luigjit të Katërmbëdhjetë”. 5
tetor 1953. Faqja e internetit “Albanian
Network Group. 2003).
Dy shuplakat e mësipërme kundër diktaturës së egër të Enver Hoxhës,
i pason edhe një tjetër shuplakë e fuqishme e vitit 1967. Këtë shuplakë të
tretë e jep Atë Pjetër Mëshkalla me letrën qëi drejtonte Mehmet Shehut në 05
prill 1967, me rastin e fillimit të fushatës skandaloze kundër fesë. Ai
shkruante:
“Një
hije e zezë ka ra mbi popull kur ka pa tue u mbyllë Kishat, tue u rrëzue
kumbonarët e sidomos tue u lejue të viheshin në lojë personat dhe gjanat
fetare, tue fye kështu thellë ndjenjat kaq të shenjta të besimit. Po atë efekt
kanë ba fushatat e çfrenueme diskredituese antifetare zhvillue me të gjitha
mjetet e propagandës. Si përgjigje, populli ka mbushë Kishat deri në çastin e
mbylljes së tyne. Çë vlerë ka atëherë qendrimi i një pakice të pandërgjegjëshme
o të frikësueme me lloj-lloj presionesh? Sidomos pjesa e friksueme me kërcnime,
presione, premtime e pushime nga puna, pëson torturën ma të madhen, sepse e
lidhun nga kafshata e bukës, shtrëngohet me mohue me gojë atë që beson; dhe
kështu fushata që po bahet synon me formue një brezni pa kurajo civile, pa
burrëni, opurtuniste, servile, tue prishë karakterin e Shqiptarit në dam
t’Atdheut” (Citohet sipas: “Letër e
At Pjetër Mëshkalles (s.j). drejtuar Kryetarit të Këshillit të Ministrave
Mehmet Shehu Tiranë”. 5 prill 1967. Faqja e internetit “Agjencioni Floripress”. 27 korrik
2016).
Parashikimet e këtyre tre
profetëve-disidentë të shquar të nacionalizmit, gjetën mishërimin e tyre
konkret në realitetin tragjik shqiptar: tradhtia e interesave kombëtare, sipas
Edip Tërshanës, u bë tepër e prekshme me kalimin e viteve. Shkatërrimi i botës
shpirtërore të shqiptarëve dhe vrasjet e njëri-tjetrit mes udhëheqjes
shqiptare, sipas Kasem Trebeshinës, u dëshmuan në praktikë. Formimi i një brezi
pa guxim qytetar, oportunist, servil, çka përbën një shëmtim të karakterit
shqiptar, sipas Atë Pjetër Mëshkallës, sot është një dukuri mjaft espikatshme
që bie në sy gjithandej në qëndrimin ndaj klasës politike pa dinjitet kombëtar.
Me botimin e këtij
libri-pamflet, autorja ka nxjerrë në pah bukur mirë tradhtinë e madhe
shumëplanëshe ndaj kombit që pati kryer partia komuniste nën diktatin Enver
Hoxhës, si shërbëtor besnik i serbosllavizmit. Në faqet e librit del si në
ekran tabloja ku është pasqyruar veprimtaria kriminale e Enver Hoxhës dhe e
bandës rreth tij. Në një material arkivor, të botuar në internet para do
kohësh, lexuesi njihet me intelektualen Asamble
Hatibi.
Në
një raport të Drejtorisë së Punëve të Brendshme Tiranë të datës 11 shtator1978,
flitet për Asamble Hatibin, e datëlindjes 1924, e cila kishte mbaruar studimet
në Institutin Femëror dhe qe arrestuar më 10 tetor 1978. Asaj i kishin
pushkatuar bashkëshortin në vitin 1946. Në atë raport citohen fjalët e saj për
Enver Hoxhën:
“Enver Hoxha është vrasës, kriminel, fajtor për të gjitha vrasjet
që janë bërë në vendin tonë. Një person që ka bashkëpunuar me armiqtë e
partisë, por për të shpëtuar veten, i ka eliminuar ata.Ai zhduk dhe vret,
zakonisht ata që dinë sekretin për të.Ai e ka ngritur shumë figurën e vet,
mirëpo me atë që bën, nuk janë pak, ka vrarë shumë, ka vrarë gjithë njerëzit që
nuk kanë rënë dakord me të dhe ju thotë se kanë shkelur platformën. Ai është
shkaktar i vrasjes së vëllezërve Kokalari gjatë luftës, burrit tim Galip Hatibi
dhe shumë të tjerëve. Ai është vrasës dhe katil” (Citohet sipas: Kastriot
Dervishi: “Asamble Hatibi përmendi dy vrasje të diktatorit
Hoxha”. Faqja e internetit “Albspirit”. 02 gusht 2017).
Ishte pikrisht
Enver Hoxha ai, i cili e hodhi popullin shqiptar në humnerën e luftës civile
gjatë luftës dhe të luftës së klasave pas luftës. Kësisoj ai ndoqi me besnikëri
rrugën bolshevike të Leninit dhe të Stalinit, të cilët themelet e pushtetit
komunist i lanë me gjakun e popullit të pafajshëm rus gjatë luftës civile të
viteve 1918-1920. Me luftën civile dhe luftën e klasave që shpërtheu pa
mëshirë, Enver Hoxha mbolli farën e përçarjes më të rëndë në radhët e popullit
shqiptar të Shqipërisë Londineze, një përçarje tragjike kjo që erdhi dhe u
përhap dallgë-dallgë në mbarë trojet tona etnike.
Nëpërmjetluftës civile të
viteve 1943-1944 dhe luftës së klasave gjatë tërë periudhës së diktaturës
komuniste, Enver Hoxha shfarosi
përfaqësuesit e shquar të nacionalizmit shqiptar dhe të inteligjencies
shqiptare me formim intelektual perëndimor, çka solli si rrjedhim tragjik
çrrënjosjen e ndjenave nacionaliste nga vetëdija e popullit shqiptar. Kështu që
pas ndërrimit të sistemit në dhjetor të vitit 1990 dhe pas zgjedhjeve të para
pluraliste të 31 marsit të vitit 1991 dhe deri tani, në parlamentin shqiptar,
sinëasnjë parlament të botës demokratike, mungon krejtësisht krahu nacionalist.
Çrrënjosja e nacionalizmit nga ana e Enver Hoxhës këto pasoja do të sillte.
Prandaj inteligjencia shqiptare është katandisur në një kufomë kombëtarisht të
shterpëzuar, pa kurrfarë filozofie politike në raport me Çështjen Kombëtare
Shqiptare, kuse rinia studentore përfaqëson thjesht një masë amorfe, pa
kurrfarë identitenti nacionalist, e cila nuk është e aftë të mbrojë as
interesat e veta para qeverisë qëi rrjep lëkurën me taksa të kripuar për
vazhdimin e studimeve të larta.
Si shërbëtor besnik
i serbosllavizmit, Enver Hoxha kreu një akt të lartë tradhtie ndaj popullit
shqiptar të Kosovës që gjatë viteve të luftës. Asokoheai e braktisi popullin
shqiptar të Kosovës në mëshirën e diktaturës titiste, duke e konkretizuar
tradhtinë e vet me soditjen kriminale që i bëri masakrës së Tivarit, ku
kriminelët serbosllavë pushkatuan lulen e rinisë kosovare.
Por vulën e
tradhtisë përfundimtare ndaj Kosovës, Enver Hoxha e vuri në letrën qëi dërgonte
Stalinit më 02 shtator 1949. Nëatë letër, në të cilën fatin e Kosovës e
shikonte vetëm në kuadrin e Jugosllavisë titiste, ai shkruante:
“…Popullsia e
Kosovës duhet ta shikojë luftën e vet të lidhur ngushtë me luftën e të gjithë
popujve të Jugosllavisë dhe në kuadrin e Jugosllavisë, sepse, në të kundërt,
ajo do të izolohet dhe do të shtypet. Prandaj popullsia shqiptare e Kosovës
duhet ta kuptojë se çlirimi i saj dhe fitorja e të drejtave kombëtare dhe
demokratike mund të arrihet vetëm nëpërmjet luftës së saj, njëkohësisht me
luftën e popujve të tjerë të Jugosllavisë” (Citohet sipas: “Shqipëria në dokumentet e arkivave ruse”. Shtëpia Botuese “Toena”. Tiranë 2006, f. 256).
Në të njëjtën kohë, Enver
Hoxha kreu një akt të lartë tradhtie edhe ndaj popullit shqiptar të Çamërisë që
gjatë viteve të luftës. Le të flasim me gjuhën e fakteve.
“E krijuar më 2 shkurt 1943, në fshatin
Markat të rrethit të Sarandës, Çeta partizane “Çamëria” ishte formacioni i parë
luftarak në Jug të Shqipërisë. Ishte bërthama e parë e grupit të katërt
partizan të zonës së parë operative Vlorë-Gjirokastër. Më vonë, ky
formacion mori emrin Brigada e 19-të sulmuese. Komandanti dhe krijuesi i çetës
partizane Çamëria ishte patrioti çam Haki Rushiti. Aktivitetet luftarake të
Çetës Çamëria kundër okupatorëve italo-gjermanë mbulonin gjithë Jugun e
Shqipërisë. Lufta e Konispolit ishte lufta më e ashpër dhe më e pabarabartë ku
çeta Çamëria, me heroizëm të pashoq, i bëri ballë për më shumë se një muaj
fuqisë ushtarake gjermane që vinte nga Greqia dhe kërkonte të hynte nëpërmjet
Qafë- Botës në Jug të Shqipërisë.Beteja filloi më 5 gusht 1943 dhe vazhdoi deri
më 11 shtator 1943. Në këtë betejë të pabarabartë që vazhdoi dhe trup më trup,
u vranë më shumë se 200 gjermanë, kurse nga ana e partizanëve të çetës Çamëria
mbetën të vrarë 12 partizanë dhe u plagosën 17 të tjerë. Pas kësaj beteje
ndodhi e papritura. Shtabi i Përgjithshëm, me Enver Hoxhën në krye, e copëtuan
këtë formacion luftarak. I ndërruan emrin nga çeta “Çamëria”, në çeta “Thanas
Ziko” dhe më vonë e mori emrin “Lefter Talo”. Komandatët e çetës, si Haki
Rushiti dhe drejtuesit e tjerë, u ndoqën dhe u persekutuan dhe si përfundim
identiteti dhe përpjekjet e kësaj çete u zhdukën plotësisht nga historia e Shqipërisë.Enver
Hoxha dhe komunistët e shkatërruan këtë njësit luftarak, mohuan luftën dhe
sakrificat për liri të çamëve, duke arritur deri në tradhti të interesave
kombëtare dhe në shërbim të interesave greke. Kontrolli i çetës “Çamëria” dhe
shpërbërja e saj, nuk qe e rastësishme, por e programuar qartë nga Enver Hoxha
dhe miqtë e tij jugosllavë, në marrëveshje të plotë me grekët.Serbi Dushan
Mugosha ishte orakulli i Enver Hoxhës dhe i Shtabit të Përgjithshëm, ishte
ndërlidhësi mes Athinës dhe Tiranës, ishte truri dhe ideatori i platformës
politike antikombëtare kundër Çamërisë dhe patriotëve çamë. Enver Hoxha, si një
shërbëtor besnik i “Boshtit të Djallit”, e vuri në zbatim këtë platformë
antishqiptare, të sugjeruar nga miqtë e tij jugosllavë dhe më 12 mars të vitit
1944, nisi zbatimin e saj” (Citohet sipas: Arbër Thesproti. “Pabesia
e Enver Hoxhës. Si e shiti Çetën “Çamëria” te grekët me ndërmjetësimin e
serbëve”. Faqja e internetit e gazetës“Bota Sot”. 14 qershor 2017.).
Në
letrën e 12 marsit të vitit 1944, që i dërgonte Zonës së Parë Operative
Vlorë-Gjirokastër, Enver Hoxha e vlerësonte Çamërinë si një territor të huaj.
Prandaj shkruante:
“Çamëria e Jashtme” mund të bëhet një thikë
për kurrizin tonë” (po aty).
Pra,
me këtë qëndrim prej tradhtari me damkë që mbajti ndaj popullit shqiptar të
Çamërisë gjatë luftës, Enver Hoxha i krijoi terren dhe kushte mjaft të
favorshme shovinizmit grekokriminal për masakrat që bisha fashiste Napoleon
Zerva kreu kundër vëllezërve dhe motrave tona çame nëfund të qershorit të vitit
1944, masakra këto, të cilat ai i soditi po me të njëjtën gjakftohtësi, si edhe
masakrën e Tivarit. Pra, Çështja Çame, që gjatë luftës, mban damkën e tradhtisë
sëEnver Hoxhës, për të cilën ka heshtur dhe vazhdon ende të heshtë paturpësisht
klasa politike e Tiranës që ka hipur dhe ka zbritur nga pushteti që prej
ndërrimit të sistemit në dhjetor të vitit 1990.
Në
bashkëpunim të ngushtë me grekosllavizmin, si një vegël e bindur e tij, që
gjatë luftës dhe pas saj, Çështjes Kombëtare ShqiptareEnver Hoxha i vuri
përsipër gurin e rëndë të harresës së madhe. Për pasojë, kushdo që zinte në
gojë termin “Shqipëri Etnike”,
përfundonte ose në burg, ose para skuadrës së pushktimit. Përsëri le t’u
drejtohemi fakteve.
Në artikullin “Historia në shtratin e së vërtetës” (të botuar në internet më 08
shtator 2016), në të cilin kam analizuar librin e zotërisë Mërgim Korça me
titull “Histori të pashkruara” (Shtëpia
Botuese “Maluka”. Tiranë 2008), pata
theksuar:
“Tek ndjek faqet e
këtij libri, lexuesi nuk mund të mos përjetojë një ndjenjë të lemerishme kur
njihet me shkrimin me titull “Shqiptarët
pushkatojnë shqiptarët që shumë e deshën Shqipërinë”. Në këtë shkrim bëhet
fjalë për pushkatimin e disa të rinjve nacionalistë korçarë më 20 qershor 1945.
Në qendër të shkrimit është i riu sypatrembur Ajdin Kulla nga Zëmblaku. Me
dorën e dridhur mbi tastierën e kompjuterit, Mërgim Korça, sipas vendimit të trupit gjykues, u bën të
njohur lexuesve arsyen se pse Ajdin Kulla dënohej me vdekje:
“…për agjitacion e propagandë,
duke qenë koshient i politikës së Shqipërisë Etnike” (f. 177).
Pra, qëllimi kryesor që
shtronin në programin e vet komunistët shqiptarë me Enver Hoxhën në krye, nën
vëzhgimin e rreptë të Beogradit, ishte zhdukja nga fjalori i gjuhës shqipe i
shprehjes “Shqipëri Etnike”.
Që gjatë luftës dhe pas saj, Enver Hoxha e
degradoi rëndë kodin moral të fisnikërisë shqiptare. Shqiptari,
tradicionalisht, në ndryshim nga kombet e tjera, ka qenë i dalluar për kodin e
lartë moral të fisnikërisë së tij që manifestohej në qëndrimin ndaj hasmit dhe
ndaj armikut që i ka pasë sulmuar territoret e tij si pushtues.
Për forcë të
zakonit të gjakmarrjes, shqiptari kurrën e kurrës nuk e ka pasë poshtëruar
kufomën e hasmit të vrarë. Pasi e vriste hasmin në pritë, ai ia vendoste
pushkën mbi gjoks dhe fytyrën ia kthente andej nga lind dielli. Po ashtu,
armikun e vrarë ai asnjëherë nuk e ka pasë shndërruar në objekt fyerjesh,
poshtërimesh dhe torturash të çfarëdollojta.
Por fill pas
themelimit të Partisë Komuniste të Shqipërisë më 08 nëntor 1941, themelim që u
arrit nën vëzhgimin e rreptë të emisarëve jugosllavë, armiqve tradicionalë të
kombit shqiptar, në Shqipëri u vunë re shenjat e para të degradimit të kodit
moral të fisnikërisë shqiptare: kundërshtarët politikë duhej të torturoheshin
në mënyrën më barbare dhe mandej të ekzekutoheshin. Madje Enver Hoxha i lejoi
vetes që krimineli Dushan Mugosha të torturonte shqiptarë në prani të
shqiptarëve. Ky ishte një vetëposhtërim i kulluari Enver Hoxhës dhe i shqiptarëve të pranishëm në torturat e
Mugoshës asokohe në Devoll, një vetëposhtërim i përmasave skandaloze. Në
argumentim të këtyre torturave të kriminelit serb Mugosha që bënte ligjin në
vitet e luftë në vendin tone, i ftoj lexuesit e nderuar të shfletojnë dosjerin e
zonjës Admirina Peçi, me titull“Staravecka:
Torturat çnjerëzore të Mugoshës mbi djalin nga Devolli”. Faqja e internetit
“Shqiptarja.com”. 04 gusht 2015).
Po kush ishin,
përgjithësisht, kundërshtarë politikë të Enver Hoxhës?
Ata ishin
përfaqësues nga më të shquarit të nacionalizmit shqiptar, të cilët ishin kundër
ndërhyrjes së shovinizmit serbosllav në punët e brendshme të vendit tonë dhe që
në filozofinë e tyre politike kishin si pikësynim ribashkimin e trojeve tona
etnike. Pikërisht ata nacionalistë të shquar, krimineli Enver Hoxha, në
bashkëpunim të ngushtë me emisarët jugosllavë, i vuri në tehun e shfarosjes
tërësore dhe të poshtërimit që gjatë viteve të luftës, duke i torturuar
paraprakisht në mënyrën më barbare. Ndaj atyre përfaqësuesve të shquar të
nacionalizmit shqiptar, Enver Hoxha ushqente një urrejtje të dyfishtë.
Së pari, atë e
torturonte xhelozia dhe ndjenja e inferioritetit para tyre, meqenëse shumë nga
ata ishin shkolluar në universitete të Evropës Perëndimore, ndërkohë që vetë ai
s’qe i aftë t’i përfundonte studimet e larta në Universitetin e Monpeliesë, ku
qeveria e Ahmet Zogut e pati dërguar me bursë shteti.
Së dyti, urrejtja
e tij ndaj tyre i ishte mëkuar edhe më shumë nga serbosllavizmi, përmes Miladin
Popoviçit dhe Dushan Mugoshës.
Ja një fakt konkret
që dëshmon hapur për degradimin nga ana e Enver Hoxhës të kodit moral të
fisnikërisë shqiptare.
Në një radiogram që i dërgonte Korparmatës I
më 21 shtator 1944, Enver Hoxha, si një kriminel dhe agjent i regjur i
Beogradit, urdhëronte:
“Zai Fundon ta torturoni deri në vdekje dhe
pastaj ta pushkatoni” (Citohet sipas: Uran Butka.“Dokumenti, si u vra Llazar Fundo me urdhër të Enverit”. Faqja e
internetit e gazetës “Panorama”. 02
tetor 2014).
Degradimin e kodit moral të fisnikërisë sonë
tradicionale, Enver Hoxha e shtriu edhe në institucionin e besës shqiptare në
qëndrimin ndaj robërve të luftës. Ja një
fakt sa rrëqethës, aq edhe revoltues nga koha e luftës:
“Me kapitullimin e Italisë, kolonel Gamuçi me 112 karabinierë
italianë, ndër të cilët 8 oficerë, shkoi në Labinot për t’u bashkuar me forcat
partizane. Por këta i çarmatosën… dhe i pushkatuan për t’u marrë veshjet dhe
këpucët. (Citohet sipas: Luan Dode.“Lufta
e Dytë Botërore në Shqipëri. Të pathënat. Si u bë Enver Hoxha komandant?!”. Faqja
e internetit “The Albanian”. 22
nëntor 2014).
Enver Hoxha e degradoi në
mënyrën më barbare kodin moral të mikpritjes dhe të mirënjohjes shqiptare.
Fakti i mëposhtëm nuk ka nevojë për koment.
“Në Mallakastër, “me urdhër të Shtabit”, M. Shehu ka
pushkatuar 11 ushtarë italianë, mes të cilëve një kolonel dhe kapitenin e ri
Moreti, të dorëzuar para disa muajsh, kur po kalonin pikërisht në krahinën e
Mehmet Shehut, të cilin e njihte kapiteni i ri (kapiteni dhe M. Shehu kishin
qenë shokë në Akademinë ushtarake të Napolit. Mehmeti kishte qëndruar gjashtë
muaj në shtëpinë e kapitenit, ky e kishte trajtuar si vëlla dhe prindërit e tij
si djalë shtëpie” (Citohet po sipas burimit të mësipërm).
Enver Hoxha kreu krime të rënda kundër besimeve fetare, me
qëllim që t’i vinte në shërbim të politikës së vet kriminale. Me urdhër të
Beogradit, ai shfarosi lulen e katolicizmit, i cili ka qenë vatër e shquar e
nacionalizmit shqiptar dhe një kështjellë e fuqishme kundër shovinizmit
serbosllav. Figura të shquara të katolicizmit, në nderim të të cilëve
publicisti i mirënjohur Fritz Radovani ka botuar në faqet e internetit mjaft
ese tronditëse, Enver Hoxha i internoi, i pushkatoi apo i torturoi në mënyrën
më të pamëshirshme.
Një krim të rëndë kreu Enver Hoxha kundër kishës ortodokse Ai
shkeli me këmbë veprën madhore të Fan Nolit, të Visarion Xhuvanit dhe të
Kristofor Kisit, të cilët, në bazë të Statutit të saj, të aprovuar në vitin
1928, me mbështetjen e mbretit Ahmet Zogu, në vitin 1937, siguruan pavarësinë e
kishësortodokse nga patrikana e Stambollit. Në Statutin e vitit 1928 thuhej:
“Kryepeshkopi, Peshkopët,
Zavendësit e tyre lokalë, Ikonomi i Madh Mitrofor, Sekretar i Përgjithshëm i
Sinodhit, si dhe ndihmësit e Zavendësit Klerikë të Kryepishkopit dhe të
Peshkopëve, duhet të jenë prej gjaku, gjuhe Shqiptarë si edhe të kenë
nënshtetësinë Shqiptare” (f. 9, Art. 16).
[Lexuesit mund të njihen më hollësisht me materialin me
titull “Diktati komunist mbi
kishën ortodokse shqiptare”. Botuar për herë të parë në
“Gazeta Shqiptare”. 01 maj 2002, f. 12-13. Ky material është ribotuar edhe
në faqen e internetit “Alba Soul - Shpiri i Shqiptarëve”. 11 shkurt 2017].
Me urdhër të Enver Hoxhës, pasi
u burgosën dhe u eliminuan Visarion Xhuvani dhe Kristofor Kisi, nga data 01
deri më 05 shkurt 1950, u organizua Kongresi III i Kishës Ortodokse. Enver
Hoxha ishte vetë i pranishëm në atë kongres, ku u miratua një statut i ri, me
të cilin u sanksionua që, në krye të saj, të kishte mundësi të vinte në
Shqipëri çdo Peshkop i huaj. Ishte periudha e dashurisë përvëlimtare të Enver
Hoxhës për Bashkimin Sovjetik, të cilin asokohe ai e pati vlerësuar si “ujin, ajrin dhe diellin” për
Shqipërinë. Me sa duket, dëshira e tij ishte që kreun e kishës ortodokse ta
zinte ndonjë peshkop rus. Pikërisht ai statut i vitit 1950, i hapi rrugën
Janullatosit për shndërrimin e kishës fanoliane në një filial të kishës
shoviniste greke. Prandaj jo më kot historiani grek Nikolas Stavros ka
deklaruar se “hedhja në dorë e kishës
ortodokse shqiptare është fitorja jonë më e madhe e shek. XX”.Pra,
Janullatosin në krye të kishës fanoliane, e kemi peshqesh nga Enver Hoxha.
Orientimi që i dha Enver Hoxha
kishës ortodokse drejt grekosllavizmit, me siguri që ishte arsyeja kryesore pse
ai nuk pranoi që Noli të vinte në Shqipëri në vitin 1962, për çka do të flitet
në vijim.
Në librin e Behar Shtyllës, me
titull “Fan Noli siç e kam njohur”,të
botuar në vitin 1997jepet një fakt mjaft interesant:
“… në korrik të vitit 1962,
Halim Budoja, përfaqësues i Shqipërisë në OKB, njoftoi se një nga udhëheqësit e
Vatrës i kishte thënë që Fan Noli kishte dëshirë të vinte në Shqipëri. Arsyeja
ishte që të siguronte një peshkop nga Shqipëria, i cili do të mund ta drejtonte
Kishën Shqiptare në Amerikë pas vdekjes së Nolit. Ai kishte shtuar se qeveria amerikane i jepte leje Nolit për
këtë udhëtim dhe, sipas tij, nuk përjashtohej që Noli të vinte e të qëndronte
përgjithmonë në atdhe.
U gëzova kur mora këtë lajm, por nuk e di për ç’arsye nuk u prit mirë. Enver Hoxha më porositi të njoftoja Halim Budon të mos tregonte ndonjë interes dhe të mos e nxiste ardhjen e Nolit në Shqipëri. Porosia dhe teksti ishin të prera dhe unë duhej t’i zbatoja. Nuk e mësova dot kurrë shkakun për këtë ashpërsim qëndrimi të Enver Hoxhës ndaj Nolit në këtë rast”. (Citohet sipas: “Behar Shtylla: Pse Noli nuk erdhi në Shqipëri? Faqja e internetit “Infopress”. 12 korrik 2017).
U gëzova kur mora këtë lajm, por nuk e di për ç’arsye nuk u prit mirë. Enver Hoxha më porositi të njoftoja Halim Budon të mos tregonte ndonjë interes dhe të mos e nxiste ardhjen e Nolit në Shqipëri. Porosia dhe teksti ishin të prera dhe unë duhej t’i zbatoja. Nuk e mësova dot kurrë shkakun për këtë ashpërsim qëndrimi të Enver Hoxhës ndaj Nolit në këtë rast”. (Citohet sipas: “Behar Shtylla: Pse Noli nuk erdhi në Shqipëri? Faqja e internetit “Infopress”. 12 korrik 2017).
Siç rezulton nga këto kujtime të Behar Shtyllës, Noli ishte
mjaft i interesuar që edhe Kisha Shqiptare në Amerikë të drejtohej nga një
shqiptar i atdheut amë, e le më pastaj kisha ortodokse në Tiranë, sepse ai
ishte i bindur se grekët do ta hapnin dheun me thonj për pushtimin e kishës që
ai e kishte themeluar vetë që në vitin 1908.
Sipas të gjitha gjasave, Enver Hoxha s’ka dashur kurrsesi që
Noli të kthehej në atdheun amë për dy arsye.
Së pari, ai
e dinte fare mirë se çfarë demaskimi të
hapur i ka bërë Fan Noli kishës shoviniste greke, ndërhohë që Enver Hoxha
kishte kohë që jargavitej para Athinës, duke lypur prej vitesh vendosjen e
marrëdhënieve diplomatike, pa ngulur këmbë paraprakisht në plotësimin e katër
kërkesave themelore: abrogimi i ligjit të luftës me Shqipërinë, njohja e
tërësisë territoriale të Shqipërisë me respektimin e kufinjve ekzistues,
rikthimi i popullsisë së dëbuar çame në trojet e veta stërgjyshore, njohjae
minoritetit shqiptar në Greqi.
Së dyti,aie
ndiente veten tepër inferor para Nolit, i cili ishte një personalitet i shquar
poliedtrik, i pajisur me një kulturë enciklopedike dhe njohës i dymbëdhjetë
gjuhëve të huaja. Ai e dinte që para Nolit do t’ merrej goja, se Noli do ta
linte në hije. Prandaj i dha urdhër të prerë ministrit të jashtëm Behar Shtylla
që Noli të mos nxitej për të ardhur në Shqipëri.
Në pohimet e lartpërmendura të
intelektuales Asamble Hatibi i çirret
maska natyrës kriminale të Enver Hoxhës, si një kriminel dhe katil i vërtetë.
Nga ana tjetër, Behar Shtylla, në kujtimet veta, zbulon edhe natyrën despotike
të Enver Hoxhës në qeverisjen e vendit. Ai shkruan:
“Vërtet unë isha ministër i Punëve të Jashtme, por, siç
dihet, si unë, ashtu edhe anëtarë të tjerë të qeverisë, ishim vetëm zbatues të
vendimeve dhe porosive të Byrosë Politike ku unë nuk bëja pjesë, dhe kryesisht
të Enver Hoxhës i cili, si Sekretar i Parë i Partisë, politikën e jashtme të
vendit kurdoherë e drejtoi vetë efektivisht (Citohet sipas: “Behar Shtylla: Pse Noli nuk erdhi në
Shqipëri? Faqja e internetit “Infopress”.
12 korrik 2017).
Kam bindjen se ky
libër i intelektuales së shquar Vilhelme Vrana Haxhiraj, shkrimtare dhe
publiciste me autoritet të padiskutueshëm në radhët e inteligjencies me formim
ncionalist, përbën një pamflet të shkëlqyer politik, me vlera të veçanta për
zbulimin e të vërtetave tragjike nga koha e sundimit gjakatar të diktatorit
Enver Hoxha, i cili, për çudi, vazhdon ende të mbajë titullin e lartë“Hero i Popullit”!!!
Në libër bie në sy
edhe mendimi filozofik i autores, i cili ka gjetur pasqyrim në mjaft shprehje
aforistike me vlera edukative, të cilat e pasurojnë edhe më shumë aforistikën
shqiptare, në vazhën e mendimit filozofik të Sami Frashërit.
Ky libër botohet në kuadrin e
20-vjetorit të krijimtarisë letrare dhe publicistike të zonjës Vilhelme Vrana
Haxhiraj, për çka e uruan dhe e përshëndetën me shkrimet e tyre Prof.dr. Fatmir
Terziu, me artikullin “Jo më kot 20 u
ngjiz tek Vivra”, të botuar në Portalin “Fjala
e Lirë” të datës 09 qershor 2017, si edhe krijuesi Kadri Tarelli me
analizën “Sofra poetike në familjen
Haxhiraj”, të botuar në atë Portal të po asaj date.
Me këtë rast, edhe
unë e përgëzoj nga zemra Zonjën Vilhelme për 20-vjetorin e krijimtarisë së saj
dhe i uroj shëndet, jetë të gjatë dhe, si gjithmonë, energji për vazhdimin e
pasurimit të krijimtarisë artistike dhe publicistike me të tjera vepra.
Të gjithë miqtë dhe
dashamirësit e saj do të dëshironin që këtë vit të kishin festuar 50-vjetorin e
krijimtarisë së kësaj pene të talentuar në disa gjini letare dhe në fushën e
publicistikës, por diktatura e egër enveriane, përmes luftës së klasave, ia
pati mbyllur portën e letrave shqipe.
Nuk mund të rri pa
përmendur edhe diçka tjetër: kjo vepër e zonjës Vilhelme botohet edhe me rastin
e 80-vjetorit të lindjes së bashkëshortit të saj të dashur dhe moderatorit të
palodhur në krijimtarinë e saj, Fitim Haxhiraj, përvjetor, të cilin e festuan
familjarisht më 06 maj 2017. E meriton të përshëndetet zoti Fitim edhe për arsye se ka qenë një artist i talentuar
i skenës në lëmin e koreografisë. Por edhe zotin Fitim, lufta e klasave nuk e
lejoi të shpërthente talentin e vet. Prandaj, me rastin e 80-vjetorit të
lindjes, unë iu drejtova zotit Fitim me urimin e mëposhtëm:
Nderim
për 80-vjetorin e lindjes
së
mikut tim Fitim Haxhiraj
Dëgjo Tim i dashur,
ku dua të dal:
E kam të pamundur
pa t’i thënë ca fjalë.
Tetëdhjetë i mbushe
ti me të vërtetë,
Por nga shkathtësia
je djalosh me fletë.
Kur zë e citon
vargan poezitë,
Të kënaqet shpirti,
sikur lëshon dritë.
Sa bukur, bre
burrë, ty të punon goja,
Të të kisha pranë
sa shumë do të doja.
Duket ashiqare, nuk
do fjalë e mend,
Je artist i lindur,
pa fjalë e kuvend.
I lindur për skenë
që në moshë të njomë
Por t’i preu
ëndrrat diktatura vromë.
Ajo e mallkuar s’të
la ta shpërtheje
Gjithë talentin
tënd që kishe në deje.
Gjithesi, ti fatin
e ke pasë me vete,
Se ai të ndihu për
shoqen që gjete.
Dhe çfarë shoqe
gjete? Vilin për merak,
Që në çdo furtunë
ty t’u bë jatak.
Hyjnia të deshi,
kurrë nuk të braktisi,
Ndaj ta gjeti
zemrën, Vilin ta sajdisi.
Dhe sot po gëzoni,
nëntë zemra bashkuar,
Bashkë po e festoni
kët’ dit’ të bekuar.
Ndaj po të përcjell
që larg një urim:
Për njëqindvjetorin
paçim një takim,
Që të rrimë shtruar
bash si miq të mirë,
Dhe të gjithë së
bashku një gotë për ta pirë.
Santa Barbara,
Kaliforni
06 maj 2017
Edhe një herë,
urimet më të mira zonjës Vilhelme për përgatitjen e këtij libri me informacione
mjaft të vlefshme nga koha e diktaturës që lamë pas dhe për homazhin e
shkëlqyer që u ka bërë mjaft figurave të shquara të nacionalizmit shqiptar që
ranë pre e luftës së klasave.
Santa Barbara,
Kaliforni
10 qershor 2017
Comments
Post a Comment